سه رمان معروف ادبیات روسیه کدام اند؟
برای هر علاقه‌مند به ادبیات کلاسیک، آشنایی درست با آثار فاخر و رمان های معروف و مهم ادبیات روسیه لازم است. شاید بهتر است که گفته شود لازمه‌ی خوانش آثار کلاسیک؛ ابتدا خوانش آثار روسی به عنوان پیش‌زمینه است.
در این مقاله از نوار، به معرفی و بررسی سه اثر با شکوه و معروف روسی خواهیم پرداخت.
چرا ادبیات روسیه جایگاه ویژه‌ای در ادبیات بین‌الملل دارد؟
ادبیات روسیه در دوره های متعدد فراز و نشیب‌‌هایش؛ نه تنها از منظر ادبی که از دریچه اجتماعی و اخلاقی، همواره گنجینه‌ای غنی برای تحلیل منتقدان و صاحب نظران به شمار می‌رود.
روسیه دارای ادبیاتی با سه قرن متمادی فعالیت‌های پرثمر است. این کشور تا قرن هجدهم ادبیات برجسته‌ای نداشت و تمام آنچه وجود داشت ادبیات کلیسایی بود که مقبول مردم عادی بود و عنصر زندگی در آن غایب بود.
اما از اواسط قرن هجدهم به بعد، توانست به قدرت چشمگیری برسد. دلیل اصلی آن، گشودگی فرهنگی است.
قرن نوزدهم، قرن مهم ادبیات روسیه است، در این قرن آثار سترگی چون، پدران و پسران، یوگنی آنگین، قهرمان عصرما، جنگ و صلح و برادران کارامازوف نوشته شده است.
پوشکین و لِرمانتوف در نیمه‌ی اول این قرن ظهور کرده و تاثیر به سزایی در شکوفایی این جریان داشته‌اند.
نویسندگان روس، نقش بسزایی در شکل گیری و توسعه‌ی ژانرهای متعدد ادبی، به خصوص رئالیسم، داشتند و ادبیات روسیه با معرفی نویسندگان بزرگی چون ولادیمیر ناباکوف، آنتون چخوف، فئودور داستایوفسکی، لئو تولستوی و …، جایگاه ویژه ای در ادبیات بین الملل دارد.
1- کتاب صوتی جنایت و مکافات ؛ مکافاتِ وجدان راسکولنیکُف
کتاب صوتی جنایت و مکافات، نوشته‌ی فئودور داستایفسکی است که در شمار مهم‌ترین آثار تاریخ ادبیات قرار دارد.
چند خطی درباره داستایوفسکی
فئودور میخاییلویچ داستایوفسکی (1881-1821)، نویسنده‌ی مشهور و تاثیرگذار روسیه بود. داستایوفسکی در ایران و جهان از دیرباز با عنوان غول نویسندگی روس مورد اقبال بوده است.
سبک داستان‌نویسی داستایوفسکی، سبک رئالیستی یا واقع‌گرایی است.
یکی از دلایل محبوبیت این رمان نویس در ایران این بود که در دهه های ۳۰ و ۴۰ سلطه ادبی در دست شوروی بود و در این دوره مترجمان تاثیرپذیری بسیاری از ادبیات روس داشتند، بنابراین نویسنده هایی از جمله داستایوفسکی بر روشنفکران ایرانی تاثیر زیادی گذاشت.
جنایت و مکافات، یکی از مهم ترین رمان های داستایوفسکی محسوب می‌شود.
درباره‌ی رمان جنایت و مکافات
داستان جنایت و مکافات داستان قتل و تاثیرات آن بر قاتل است. زجر و مکافاتی که راسکولنیکُف(قهرمان داستان) پس از ارتکاب جرم متحمل می‌شود و او را حتی بدون آنکه کسی متوجه شود شکنجه می‌کند.
از آن ماجرا به بعد، زندگی او تغییر می‌یابد و مکافات عملش شروع می‌شود و… .
محتوای اصلی رمان جنایت و مکافات مملو از وضعیت‌های روحی مختلف است. به همین دلیل به راحتی می‌توان متوجه شد که محرک اصلی بسیاری از شخصیت‌های داستان نیروهای درونی است.
زاویه دید داستان متکی بر خلق و خوی شخصیتی این افراد و خصیصه‌های فردی آن‌هاست. به نظر می‌رسد در رفتار این شخصیت‌ها عدم قطعیت و ابهام به شکل قابل توجهی دیده می‌شود.
نویسنده در اثر خود، مساله‌ی آزادی انتخاب را مطرح می‌کند و به آن می‌پردازد. رمان به دنبال این است که پیامدهای آزادی انتخاب افسار گسیخته در یک جامعه را به نمایش گذاشته و در عین حال، نیرویی برای مهار این آزادی انتخاب پیدا کند.
بدون تردید، سرنوشت راسکولنیکُف، شبیه سرنوشت بسیاری از روسی‌هایی است که در آن زمان و مکان در طبقه پایین جامعه می‌زیسته‌اند، ولی آن را همچنین می‌توان سرنوشت مردم طبقه پایین دیگر نقاط جهان هم در نظر گرفت.
پس نویسنده، با خلق شخصیتی از نهاد جامعه‌اش به قدرت درونی روح او پرداخته است.
رمان جنایت و مکافات، رمانی بی‌نظیر از تقابل نیروی بیرون و درون انسانی است و برای شناخت از ادبیات روسیه؛ شناخت کامل این رمان با خواندن و شنیدنش به دست می‌آید!
2- کتاب صوتی ارباب و بنده ؛ یافتن حقیقت در تمایز میان قدرت و ضعف
کتاب صوتی ارباب و بنده توسط لئو تولستوی در سال 1895 نوشته شده است.
چند خطی درباره تولستوی
لِئو نیکلایِویچ تولستوی ، معروف به لئون تولستوی (1910-1828) فعال سیاسی، اجتماعی و نویسنده‌ی کلاسیک روسی بود. او یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان ادبیات روسیه محسوب می‌شود.
تولستوی به دليل ترسیم دنیای معاصر و آگاهي نسبت به عالم محسوس و ملموس و همچنين، توجه به مسائل انسانی و هنر داستان نویسی، مردی بزرگ، و رمان نویس برجسته و ممتاز روسیه در قرن نوزدهم به شمار می‌رود.
درباره داستان کوتاه ارباب و بنده
موضوع داستن کتاب ارباب و بنده، در مورد سفر یک بازرگانِ خریدار چوب درختان جنگلی به همراه خدمتکارش به منطقه ای دور می باشد.
ارباب و بنده، یک صاحب زمین به نام واسیلی آندریویچ برکونُف یکی از دهقانان خود به نام نیکیتا را برای یک سفر کوتاه با سورتمه به سر می برد.
آنها برای بازدید از صاحب زمین دیگری سفر می کنند تا واسیلی آندریویه بتواند چوب خریداری کند. او بی تاب است و آرزو می کند که سریعتر به آنجا برسد .این دو مرد در وسط کولاک قرار می گیرند، اما واسیلی ، مایل به ادامه راه است.
به دلیل برف، جاده را گم می‌کنند و گم می‌شوند. آنها سرانجام خود را در یک شهر می یابند و استراحت می کنند. اما چون واسیلی طمع می‌کند تصمیم می‌گیرند که در بوران به ادامه سفر بپردازند و… .
این کتاب که رمان معروف و کوتاهی در ادبیات روسیه است به خوبی تضاد شخصیتی دو انسان از قشرهای متفاوت و تفاوت دیدشان را به مسائلی واحد و شرایطی کاملا یکسان و مشترک نشان می‌دهد.
تولستوی، در نهایت پیام داستان خود را این می‌داند که لذت واقعی زندگی، جلب رضایت و خشنودی دیگران است.
تولستوی در جایی گفته است: ” تنها معنای زندگی خدمت به بشریت است.”
3- کتاب صوتی دوئل ؛ لائوسکی و نقش برآب شدن آرزوهایش
کتاب صوتی دوئل، نوشته‌ی آنتوان چخوف نویسنده شهیر روسی است که در سال 1891 به چاپ رسید.
دوئل، از مشهورترین آثار چخوف است که تصویر واضح و حقیقی آشفتگی روس‌ها است.
چند خطی درباره آنتوان چخوف
آنتون پاولوویچ چخوف (1904-1860)، پزشک و نویسنده‌ی برجسته روس است. تمام سبک بدیع و اسلوب تازه‌ی چخوف که از آن به‌عنوان «دید امپرسیونیستی» می‌شناسند!
او خود تمام فوت‌وفن نویسندگی را در دو کلمه خلاصه کرده است: “دقیق نگاه کن و درست بنویس!”
او به نام برترین داستان کوتاه‌نویس دنیا معروف شده است.
آنتوان در پاییز ۱۸۸۷ به توصیه‌ی یک مدیر تئاتر، اولین نمایش‌نامه‌ی خود به نام «ایوانف» را تنها در مدت ۱۴ روز نوشت. برادر چخوف معتقد بود که این نمایش‌نامه، گامی بسیار مهم در پیشرفت فکری و حرفه‌ی ادبی برادرش بوده است.
درباره رمان دوئل
موضوع داستان دوئل، بررسی روابط انسان‌ها از نگاهی متفاوت است. داستانی درباره‌ی ضعف‌های انسان، امکان بخشش، و توانایی ذاتی افراد در تغییر زندگی و رفتار خودشان است.
همه شخصیت‌های داستان موجوداتی ضعیف هستند و آرمان‌هایی را می‌جویند که خود می‌دانند بیرون از دسترس آن‌هاست و برده عادات خویش‌اند.
لائوسکی، قهرمان داستان، از شخصیت‌های شاخص هنر نویسندگی چخوف است و از لحاظ شخصیتی شباهت فراوانی به اَبلوموف- اثر گونچارُف- دارد.
از دیگران متنفر است و این تنفر، پوششی بر نفرت از خود است. او برای تبرئه‌ی وجدان خود می‌کوشد تا به خود بقبولاند که عیب‌هایش حاصل زمان و ناشی از قانون وراثت است.
در رمان کوتاه دوئل که یکی از رمان های معروف ادبیات روسیه شناخته می‌شود، آنتوان چخوف به تهی بودن زندگی روشنفکرانه‌ی زمانه خودش اشاره می‌کند.
دوئل اثری‌ست دارای زوایای گوناگون. تقابل چندین نوع عقاید متضاد. اثری کمدی جالب و بررسی و رویارویی عقاید مطرح در دوران نویسنده.
دو چهره اصلی داستان دو نماد انسانی اولی نماد عقل انسانی و دیگری نماینده احساسات آن است. این تقابل به روشنی خواننده را به یاد ویرژیل و دانته می‌اندازد.
این اثر، برخلاف طولانی نبودن داستانش، محتوایی بسیار عمیق و گرانمایه دارد . اثری بسیار زیبا که در خور توجه ویژه است.
- شاید به خواندن این مطلب نیز علاقه‌مند باشید!