کتاب صوتی چند روایت معتبر اثر مصطفی مستور

 روایت هایی از جنس اندوه

“چند روایت معتبر” نیز همچون بسیاری از کتاب های منتشر شده از مصطفی مستور دارای تم فلسفی-اعتقادی، با دست گذاشتن روی موضوعاتی چالش بر انگیز و عاشقانه هایی خاص می باشد. کتاب از ۷ روایت تشکیل شده است و این روایت ها عمدتاً به “عشق”، “زندگی”، “مرگ” و مفهوم “خداوند” (به طور مشخص از همان زاویه دیدی که مستور همواره به این مفهوم می نگرد و آن را تشریح می کند) مربوط می شوند. در ابتدای هر یک از ۷ روایت، مونولوگی خاص از زبان اول شخص و با مخاطب قرار دادن دوم شخص بیان می شود تا خواننده از همان ابتدا با داشتن یک پیش ذهنیت از آن چه که قرار است روایت شود، هرچند پیش ذهنیتی مبهم، شروع به خواندن آن بخش کند.

چیزی که بیش از همه در مورد این کتاب جالب توجه است، ادامه پیدا کردن داستان سایر کتاب های مستور در روایت های این اثر می باشد. مستور معمولاً دست به انجام این کار می زند و در اغلب کتاب هایش می توان اثری از شخصیت های سایر کتاب هایش پیدا کرد، اما این تکنیک در این کتاب بسیار پر رنگ تر از همیشه مورد استفاده قرار می گیرد. در روایت “در چشم هات شنا می کنم و در دست هات می میرم“، مستور به طرز خارق العاده ای روایتی را از شخصیت های ۳ کتاب دیگرش پدید می آورد و آن ها را در هم می آمیزد. شخصیت های “ملول” و “نوذر” از کتاب “استخوان خوک و دست های جذامی” که تبهکار محسوب می شوند، از طرف رقیب عشقی “یوسف” که عاشق “نیلو” است مأمور می شوند تا او را به قتل برسانند؛ این همان داستانیست که در کتاب “من دانای کل هستم” از زاویه دید دیگری به آن پرداخته شده است. “یونس” از کتاب “روی ماه خداوند را ببوس” پس از اتفاق وحشتناکی که در زندگی شخصی اش رخ داده، در حالت روانی نامتعادلی به سر می برد و در ازای گرفتن پول حاضر می شود تا مسئولیت به قتل رساندن”یوسف” را به عهده گیرد و این داستان ادامه می یابد. آگاهی پیدا کردن از سرنوشت رابطه “یونس” و “سایه” در کتاب مشهور “روی ماه خداوند را ببوس” نیز می تواند انگیزه ای دیگر برای خواندن و یا گوش دادن به این کتاب باشد. در اینجا باید ذکر کرد که خواندن کتاب های مذکور لازمه درک کردن روایت های این کتاب نیست و مشکلی را برای خواننده ای که برای اولین بار کتابی را از مستور می خواند به وجود نمی آورد، حتی نویسنده در پاورقی ها هم خواننده را به داستان های دیگرش ارجاع نمی دهد، اما بی شک داشتن پیش زمینه ای مفصل از هر یک از شخصیت های کتاب می تواند به خواننده برای داشتن تصویری واضح تر از فضای داستان کمک کند.

جروم دیوید سالینجر – نویسنده معاصر ومشهور آمریکایی – بیشترین شهرت را برای استفاده از این تکنیک در کتاب هایش دارد و معمولاً شخصیت های خانواده “کالفیلد” در اغلب کتاب هایش حضور دارند. مستور به طرز محسوسی از ادبیات قرن بیستم آمریکا و نویسندگانی همچون سالینجر، پینتر و کارور الهام گرفته است. او تلاشی را برای مخفی کردن این تأثیرپذیری نمی کند و در روایت “کشتار“، داستان با نامه ای از طرف “مونس“، خواهر”یونس” در داستان “روی ماه خداوند را ببوس” به یک نویسنده گمنام آغاز می شود که سوالی درباره کتاب “دلتنگی های نقاش خیابان چهل و هشتم” (اثری از سالینجر) دارد.

به نظر می رسد که مستور بر تکرار شخصیت های همیشگی داستان هایش اصرار دارد. او حتی در انتخاب اسم برای شخصیت هایش نیز این تکرار را کنار نمی گذارد و تمامی داستان های او عموماً دارای شخصیتی هایی با نام: محسن، یوسف، پریسا، الیاس، سیمین، شهرام، نگار، عباس و غلام است. این “تکرار” همچون شمشیر دو لبه ای برای او عمل کرده است؛ بدین نحو که عده ای از مخاطبان آن را تکراری، کسالت آور و حاصل از کمبود قریحه نویسنده می دانند و عده ای دیگر، این امر را نشان دهنده نبوغ نویسنده در طرح داستان هایی با شخصیت ها، اسم ها و فضاهای محدود تلقی می کنند.

مستور همچون سایر کتاب هایش، در “چند روایت معتبر” نیز عشق را به همان حالت عرفانی مد نظرش برای خواننده به تصویر می کشد؛ عشقی که بیش از آن که وصال دو جسم باشد، وصال دو روح و حتی ترکیب شدن آن ها با یکدیگر و پدید آمدن یک روح واحد است. در حالت کلی، نویسنده کتاب روی مفهوم “روح” تأکید خاصی دارد و بسیاری از اتفاقات بر اثر کنش های روح اشخاص رخ می دهند. مستور همچنین روی مفهوم “اندوه” نیز مانور می دهد و آن را عاملی برای عمیق تر شدن انسان ها می داند. از اولین جمله رمان “روی ماه خداوند را ببوس” در این کتاب نیز استفاده شده است و جمله زیر می تواند جلوه گر هر آنچه که مستور از “اندوه” می اندیشد، باشد:
هر کس روزنه ای است به سوی خدا، اگر اندوهناک شود. اگر به شدت اندوهناک شود.

مصطفی مستور در سال ۱۳۴۳ در اهواز به دنیا آمد. او را می توان از موفق ترین و پرفروش ترین نویسندگان پس از انقلاب دانست. کتاب “چند روایت معتبر” او تاکنون بیش از ۱۵ بار مورد تجدید چاپ قرار گرفته است و از آثار برجسته او به شمار می رود.

کتاب صوتی چند دوایت معتبر نوشته مصطفی مستور، توسط نوار در حال تولید می باشد.