موشها و آدم‌ها ، روایت دل کندن از آنچه دوستش داریم
کتاب صوتی موشها و آدم‌ها نوشته‌ی جان اشتاین بک است. دوستی از آن چیزهایی‌ست که صحبت کردن درباره‌ی آن، هیچ وقت کافی نیست. هیچ گاه نمی‌توان به اندازه‌ی کافی به دوستی پرداخت و انگار همیشه، حرف‌هایی ناگفته باقی می‌مانند. در کتاب‌های بسیاری درباره‌ی این مفهوم انسانی نوشته شده اما اگر تمام کاغذهای دنیا را هم سیاه کنیم باز هم حرف‌های زیادی برای گفتن باقی می‌مانند.
در بین تمام کتاب‌هایی که درباره‌ی مفهوم دوستی نوشته شده‌اند. موشها و آدم‌ها نامی‌ست که بیشتر از سایرین با استقبال روبرو شده است.
دو دوست مکمل یکدیگر
داستان کتاب صوتی موشها و آدم‌ها از آن داستان‌هایی‌ست که ممکن است در نگاه اول متوجه عظمت آن نشویم. کل داستان حول و حوش دو شخصیت اصلی می‌گردد یکی لاغر و کوتاه و دیگری چاق و درشت و قد بلند. یک زوج جدید درست مانند لرل و هاردی. با این تفاوت که این بار این دو نفر قرار نیست شما را بخندانند.
ژرژ(همان دوست لاغر اندام اما باهوش) در طول داستان اغلب عصبی‌ست اما منطق بالایی دارد و مغز متفکر این گروه دو نفره به حساب می‌آید و لنی، غول مهربان داستان، شخصیتی ملیح و دوست داشتنی دارد اما مشکل بزرگ لنی این است که از عقب ماندگی ذهنی رنج می‌برد.
تا اینجای داستان همه چیز به خوبی کنار هم قرار گرفته ژرژ فکر است و لنی بازو. یکی اندیشه می‌کند و دیگری عملی می‌کند.
در ابتدای داستان این روند ساده و خطی ما را با ژرژ و لنی همراه می‌کند. آن‌ها با هم به سوی جایی می‌روند تا بتوانند در آن‌جا کارگری کنند.
اما داستان به همین سادگی نیست برای درک روند کتاب صوتی موشها و آدم‌ها، لازم است تا ابتدا نویسنده‌ی آن را بشناسیم.
نام جان استاین بک را معمولا با کتاب صوتی خوشه‌های خشم شنیده‌ایم. اگر با داستان‌ها و کتاب‌های او همراه شویم، غمی عمیق را تقریبا در تمام آثار او می‌یابیم.
جان اشتاین بک در جنگ ویتنام فرزند خود را از دست داد. شاید از همین جا بتوان علت غم نهفته در آثار او را کشف کرد. او نسبت به جنگ، دنیای صنعتی و زندگی کارگری، نگاهی انتقادی و گاهی بدبینانه دارد و دنیای اطرافش را گاهی تیره‌تر از آنچه که هست می‌بیند.
باید یادمان باشد که این غم و توصیف فضای تاریک اطراف از جنسی نیست که تنها ما را غمگین کند بلکه ما را تا جای ممکن به خود می‌آورد که با زندگی‌مان چه می‌کنیم و از حالا به بعد چه باید بکنیم.
جان استاین بک درباره‌ی چه می‌نویسد؟
طبقه‌ی کارگر در اغلب آثار جان اشتاین بک، نقش پر رنگی دارد. داستان دارا و ندار و ضدیت و تقابل طبقه‌ی سرمایه‌داری و کارگری. این تقابل و روبرویی فقر و ثروت، اگر چه کم و بیش در تمام آثار جاین استاین بک دیده می‌شود، اما گل سر سبد این مفاهیم را می‌توان کتاب صوتی موشها و آدم‌ها دانست.
اما برگردیم به کتاب. از عنوان آن شروع می‌کنیم: موشها و آدم‌ها !
عنوان کتاب به گونه‌ای‌ست که در نگاه اول تصور می‌کنیم با اثری تخیلی روبرو هستیم، داستانی آرمان شهری درباره‌ی حمله‌ی موشها به شهر و یا شاید بیماری طاعون.
اما اینطور نیست. در طول داستان غیر از مواردی محدود، هیچ اشاره‌ای به موشها نمی‌شود. یکی از این اشارات در ابتدای داستان است. هنگامی که لنی دور از چشم ژرژ، موش کوچکی را در داخل مشت‌هایش گرفته تا آن را نوازش کند. بدون آنکه بخواهد و قلب مهربانش اجازه بدهد، موش در بین انگشتان زمخت او کشته می‌شود.
ژرژ در طول داستان و از جمله در همین ابتدای داستان، همواره مشغول سرزنش کردن اوست. اینجا هم با زور و تهدید جنازه‌ی موش را از لنی می‌گیرد و آن را بین بوته‌ها پرتاب می‌کند.
موشها و آدم‌ها و استعاره‌های آن
اگر کمی در داستان‌ها و سلیقه‌ی نوشتاری جان استاین بک تفکر کنیم، در می‌یابیم که موش در این داستان، نمادی استعاری است. بسیاری از منتقدان معتقدند که موش در این کتاب صوتی در واقع نمادی از طبقه‌ی کارگر است. موجودی که خواسته یا ناخواسته در دستان طبقه‌ی ثروتمند از بین می‌رود و می‌میرد.
در زندگی همه‌ی ما حقایق و واقعیت‌هایی هستند که آنچنان برایمان تکرار می‌شوند که دیگر نمی‌توانیم آن‌ها را ببینیم. اتفاقاتی که دیگر ارزش سابق را برایمان ندارند. همه‌ی ما متوجه بیشتر شدن فاصله‌ی طبقاتی در سرتاسر دنیا هستیم اما به مرور و با گذش زمان دیگر مانند سابق به این مسئله واکنش نشان نمی‌دهیم.
کتاب صوتی موشها و آدم‌ها درست برای همین شرایط مناسب است. برای شرایطی که نیاز به تلنگر و یادآورری داریم. در شرایطی که لازم است چیزهایی را که فراموش کرده‌ایم، به خاطر بیاوریم.
داستان موشها و آدم‌ها روایت دوستی و کنار هم ماندن است البته در شرایطی که فشار اجتماعی و شرایط اقتصادی اجازه‌ی دوستی و کنار هم ماندن را بدهد. این داستان روایت خداحافظی با تمام چیزهایی‌ست که دوستشان داریم اما وجودشان باعث می‌شود تا به خودشان صدمه بزنند.
همان طور که در بخشی از کتاب می‌شنویم، موشها و آدم‌ها داستان دو راهی بر سر ماندن یا جدا شدن است.
نوشتن درباره‌ی این کتاب صوتی شاید یکی از سخت‌ترین کارهای دنیا باشد. چرا که بهترین و عجیب‌ترین اتفاق این کتاب درست در خط‌های پایانی آن اتفاق می‌افتد و روایت آن باعث لو رفتن تمام داستان می‌شود. بنابراین اگر شما از طرفداران کتاب‌های کم حجم و با زبانی روان هستید که چیزی هم به شناختتان از زندگی اضافه کنند، موشها و آدم‌ها را بشنوید و از آن لذت ببرید. برای دانلود کتاب صوتی موشها و آدم‌ها اینجا را کلیک کنید.
نظرات بسته شده است.